De Kroeskoppelikaan

Dit is een expertquote van Mark van der Wal, IUCN NL, in het kader van ANP Expert Support, betreffende de herintroductie van de kroeskoppelikaan.

Tot in de vijftiende eeuw woonde de kroeskoppelikaan in ons land. Namens IUCN NL werkte ik mee aan een verkennende studie naar de kansen op een succesvolle herintroductie voor de kroeskoppelikaan in Nederland en Vlaanderen. De studie stemt mij hoopvol dat deze bijzondere vogel weer terug zal keren op Hollandse bodem.

Doel van de verkennende studie was om inzichtelijk te maken in hoeverre Nederland en Vlaanderen geschikt zijn voor de terugkeer van de kroeskoppelikaan en met welke maatregelen de kans hierop kan worden vergroot. De moeite van het onderzoeken waard wat mij betreft in een tijd waarin onze biodiversiteit achteruit holt, wat ook besproken wordt in de VN-top die deze week in China wordt gehouden.

Kroeskoppelikanen zijn de grootste pelikaanachtigen met een opvallend uiterlijk. Ze leefden tot in de vijftiende eeuw in Nederland in de buurt van onze grote rivieren en in de grote meren in het laagveengebied langs de kust. De soort is waarschijnlijk door een combinatie van overbejaging, eierroof en biotoopvernietiging verdwenen als broedvogel.

Intussen zijn de tijden enorm veranderd: er is sprake van grootschalige natuurontwikkeling in waterrijke gebieden en er is Europese en nationale wet- en regelgeving om natuurgebieden en soorten te beschermen. Anderzijds zijn Nederland en Vlaanderen druk bevolkt en is er sprake van een intensief gebruikt en gewijzigd landschap met veel (energie)infrastructuur en vaak een hoge recreatiedruk.

Al deze factoren in ogenschouw nemende is de verwachting op basis van de haalbaarheidsverkenning dat er voldoende gebieden zijn die geschikt zijn voor een duurzame populatie van de soort.

De studie werd uitgevoerd in opdracht van een consortium van de organisaties Stichting Het Zeeuwse Landschap, ARK Natuurontwikkeling, Rewilding Europe, Agentschap Natuur en Bos, Natuurpunt, LandschappenNL, Diergaarde Blijdorp en IUCN NL. De studie werd op 15 oktober tijdens een bijeenkomst in Diergaarde Blijdorp aangeboden aan Fred Wouters, directeur van Vogelbescherming Nederland en Lieven De Schamphelaere, erevoorzitter van Natuurpunt, de Belgische BirdLife partner.

Mark van der Wal is Senior Expert Ecosystems & Extractives bij IUCN NL